Patates Yine Gündem De

 Üreticiler Piyasa Koşullarını Gözden Geçirmeli

Son yıllarda fiyatlarında yaşanan iniş ve çıkışlarla gündemden düşmeyen patateste dikiminin başladığı Aksaray’da, üreticilerin piyasa koşullarını gözden geçirerek patates dikim alanlarını belirlemeleri gerekiyor

Üretimde, mısır, buğday ve çeltikten sonra en fazla üretimi yapılan dördüncü bitki türü olan patates tahıllardan sonra insan beslenmesinde önemli bir paya sahip. Birim alandan fazla verim sağlanması, besin değerinin yüksek oluşu, sindirim kolaylığı, endüstride farklı şekillerde kullanılması ve her çeşit iklimde yetişmesi nedeniyle patates bugün hemen hemen bütün illerde yetiştiriliyor ve tüketiliyor. Ülkede üretimin yoğun olarak yapıldığı iller arasında yüzde 5,09 payla Aksaray 7. Sırada yerini alıyor. Patates siğili hastalığı nedeniyle karantina tedbirleri kapsamında ekim yasağı getirilmesiyle birlikte üretim Nevşehir, Niğde gibi illerden Aksaray’a kayma gösterdi. Nitekim Aksaray’da üretim geçmiş yıllara nazaran iki katına iniş çıkışlı bir dönem geçirdi.

Fiyat İstikrarsızlığı Yüzünden Patates Gündemden Düşmüyor

Fiyat istikrarsızlığı yüzünden patatesin son yıllarda gündemden hemen hiç düşmedi. Aksaraylı patates üreticilerinin 2013 ve 2014 yıllarında artan rekolteyle birlikte yaşadığı pazarlama sorunları nedeniyle fiyatlar 23 kuruşa kadar gerilemiş, hatta bazı yerlerde alıcı bile bulamamıştı. Fiyatların dibe vurmasının ardından üreticilerin ekimden vazgeçmesi sonucunda 2014 yılında ekim alanları bir önceki yıla göre daralarak 347 bin 512 tondan 239 bin 728 tona geriledi. 2014 yılında ekim alanlarının daralmasının ardından, 2015 yılında da ekim alanlarının düşük kalmasıyla rekoltedeki düşüş, fiyatların tavan yapmasına yol açtı. Market raflarında patatesin fiyatı 4 liraya hatta bazı yerlerde 5 liraya kadar çıkarak neredeyse taneyle satılır hale geldi. Rekoltenin düşük olmasına bağlı olarak artan fiyatların etkisiyle 2015 yılında patates ekim alanları genişleyince üretimde de yaklaşık yüzde 3 oranında artış yaşandı.

Üretici Orta Yolu Bulamadı

Patates fiyatındaki istikrarsızlık nedeniyle kafası karışan üretici, fiyatlar yükselince, ekime yöneliyor, bu kez üretim çok artıyor, ürün tarlada ya da depoda kalıyor. Üretimde meydana gelen dalgalanma üreticiden tüketiciye tüm tarafları derinden etkiliyor. Patateste arzın daraldığı dönemde yüksek fiyat nedeniyle tüketiciler mağdur olurken, üretimin fazla olduğu yıllarda yaşanan pazarlama sorunları nedeniyle düşen fiyatlar, üreticiyi mağdur etti. Depolarda ürün olduğu dönemde bir taraftan yeni ürünün hasadının başlaması ve komşu ülkelerde yaşanan siyasi karışıklıkların ihracatı olumsuz etkilemesi yüzünden patates fiyatları dibe vurdu.

Üreticiler Piyasa Koşullarını Gözden Geçirmeli

Artan üretimle birlikte 2015 yılı hasadının başladığı Mayıs ayında kilogramı 1 lira olan patates üretici fiyatının, hasadın yoğunlaştığı Eylül ayında 61 kuruşa geriledi. Mart ayı sonu itibarıyla da 38 kuruş olan patates fiyatları Nisan ayında 25 kuruşa kadar indi. Son yıllarda fiyatlarında yaşanan iniş ve çıkışlarla gündemden düşmeyen patateste bir taraftan Adana’da hasat yapılırken diğer taraftan Aksaray, Niğde ve Nevşehir’de dikimler başladı. Üreticilerin piyasa koşullarını gözden geçirerek patates dikim alanlarını belirlemeleri önemle vurgulanıyor. Patates tarımının yoğun olarak yapıldığı yerlerde münavebenin yeterince uygulanmaması toprak yorgunluğuna, toprak yapısının bozulmasına, patatese zarar veren hastalık, zararlı ve yabancı ot oranının artmasına neden oluyor. Buna bağlı olarak meydana gelen ürün kayıpları neticesinde de verimde düşüş görüldüğünden üreticilerin alın terinin karşılığını aldığı, istikrarlı ve sürdürülebilir bir üretimin gerçekleşmesi için 3 yıllık münavebe süresine titizlikle uymaları istendi. Haber: Ziya Koçak